Blog: Verander je leefstijl voor meer vitaliteit

Nieuwsbericht | 20-12-2022 | 15:23

Casus John | ‘Een paar maanden terug is mijn zus overleden. Ik ben er kapot van. Ze rookte en kreeg longkanker. Behandelingen hadden geen zin meer, ze is verschrikkelijk ziek geweest’. John wordt stil en slikt zijn tranen weg. Hij vertelt dat hij zijn zoon heeft beloofd zelf te stoppen met roken. Natuurlijk weet John dat roken slecht is voor zijn gezondheid. Maar hij rookt al zijn hele leven en het is lastig om echt geen sigaret meer aan te raken. ‘Ik ben al vaak gestopt en toch weer begonnen. Maar na het overlijden van mijn zus gaan er in de familie steeds meer stemmen op om te stoppen met roken. Ik wil dat ook. Hoe kan ik dat het beste aanpakken en hoe kan ik het nu ook volhouden?’

Leefstijl en psychische gezondheid

Leefstijl of levenswijze is onze manier van leven. Het gaat dan om voorkeuren en smaken op tal van gebieden, zoals vrijetijdsbesteding, consumptie, cultuur, voeding, sport en ontspanning. Sommige leefstijlgewoontes zijn gezond voor ons, zoals lichaamsbeweging, gezonde voeding en ontspanning. Andere juist niet, zoals roken en overmatig alcoholgebruik. Je leefstijl beïnvloedt niet alleen je lichamelijke, maar ook je psychische gezondheid. Vier leefstijlen beïnvloeden onze gezondheid het meest, dat zijn: slaap, voeding, beweging en alcohol- en drugsgebruik. Uit onderzoek blijkt dat deze relatief gemakkelijk te veranderen zijn.

Vitaliteit

Welke verandering in leefstijl is jouw uitdaging? Misschien heb je klachten, lichamelijk of psychisch, misschien ook niet en wil je gewoon zo gezond en vitaal mogelijk zijn. Vitaliteit komt van het Latijnse woord 'vitae' en betekent levenskracht. Vitaliteit draait om de energie en de kracht waarmee wij in ons leven staan, emotioneel, fysiek en mentaal. Ook in relatie tot ons werk. We voelen ons betrokken, geïnspireerd en gemotiveerd, hebben plezier in ons werk en een goede werk-privé balans. Niemand wordt verplicht tot meer vitaliteit, je bepaalt zelf of je vitaler wilt worden.

Waarom gedragsveranderingen zo lastig zijn

Wetenschappelijk onderzoek schetst een weinig optimistisch beeld over het vermogen van de mens om gedrag duurzaam te veranderen. Een op de vier (25%) mensen geeft een gedragsverandering binnen een week op. Een op de vijf (20%) personen houdt het langer dan een jaar vol. Dit komt door een combinatie van culturele, biologische, sociale en psychologische factoren. De werking van ons brein, maatschappelijke invloeden en sociale druk ontmoedigen ons om slechte gewoontes te veranderen

Vragen ter bezinning

Wil je ook wat veranderen in je leefstijl? Stel je doel helder, zoals John: ‘Ik stop met roken’. Drie concrete vragen geven ons inzicht of we wel bereid zijn te veranderen:

1. Heb je veel last van je probleem? Hierbij gaat het om innerlijke drang, die bestaat uit lijdensdruk (hoe groot is de pijn die je ervaart) en het hebben van een alternatief;
2. Heb je discipline en ben je intrinsiek gemotiveerd? Hierbij gaat het om het vermogen weerstand te bieden aan (de voordelen van) gewoontes en aan sociale druk;
3. Ben je bereid jezelf verantwoordelijk te maken? Hierbij gaat het om de schuld van mislukkingen bij jezelf neer te leggen en je best te doen als het tegenzit.

De kans van slagen is het grootst als je alle vragen met ‘ja’ kan beantwoorden. De stapels gezondheidsboeken, leefstijlprogramma’s en talloze methoden zelf zullen nooit automatisch helpen. Het hangt altijd af van ons handelen als mens of het lukt om ons gedrag te veranderen. Geen woorden maar daden. Omdat John wel hulp kan gebruiken bij zijn discipline heeft hij zich aangemeld bij een groepstraining.

Sociale steun sleutel tot succes

Als je besluit moeite te doen om iets in je leefstijl te veranderen kunnen deze tips je helpen:

• Zoek een groep (training, cursus) waarmee je samen met anderen aan de slag gaat. Wij mensen willen niet buiten de groep vallen, dus op deze manier mobiliseer je je eigen sociale druk en lukt het beter om een verandering vol te houden. Door het uitwisselen van ervaringen trek je elkaar mee;
• Zet een coach of trainer in, een autoriteit waar jij naar luistert en die jou kan helpen om je gedrag te veranderen.