Vitaliteit, van zingeving naar werkplezier (deel 1)
Deze winter brengen we zingeving onder de aandacht. Dus de mate waarin je je bezighoudt met factoren die je leven betekenis en meerwaarde geven; iets bijdragen, gewetensvol en integer werken, vormgeven aan wat je belangrijk vindt. Allemaal zaken waar je motivatie, inspiratie, voldoening en plezier uit kunt putten.
In dit artikel lees je meer over zingeving en werkplezier en wat je zelf kunt doen om hier (meer) invulling aan te geven. We spraken hierover met Majella Imberg, projectleider Duurzame Inzetbaarheid bij het ministerie van Defensie.
Majella werkt 4 jaar bij het ministerie van Defensie. In de eerste drie jaar als leefstijlcoach en sinds april vorig jaar als Projectleider voor de thema’s Zingeving en Werkplezier in het kernteam van Duurzaam Gezond Inzetbaar (DGI).
Zingeving een modewoord?
Tegenwoordig vliegen de termen “werkplezier, werkgeluk en zingeving” ons om de oren. Zijn het modewoorden? ‘Interessante vraag’, zegt Majella, ‘Vroeger had werken vooral te maken met brood op de plank. Tegenwoordig moet alles “leuk zijn”. En dat geldt ook voor werk.
Werkplezier gaat onder andere over werksfeer en de vraag: “Vind ik mijn baan nog wel leuk?” Zingeving gaat over het hebben van een doel dat groter is dan jijzelf.
Er zijn twee vormen van zingeving: Dingen waar je zin in hebt omdat je ze echt leuk vindt, dus een passie, zoals hardlopen of koken. Maar er zijn ook dingen die niet per definitie zin hebben maar waar je zin aan kunt geven omdat het een groter doel dient of omdat het een waardevolle bijdrage levert aan een mooiere wereld. Deze vorm van zingeving doet iets met sociale verbinding, de belangrijkste basisbehoefte die we hebben als mens. Samenwerken aan iets, iets doen met dierbaren, bij een groep horen en jezelf kunnen zijn binnen die groep.’
Aan vitaliteit werken, ook als je ziek bent
‘Bij DGI houd ik me bezig met de thema’s werkplezier en zingeving. We willen laten zien dat vitaliteit niet alleen gaat om voeding, slaap en beweging. Maar ook om het hebben van voldoende energie om doelen na te kunnen streven. En om leiderschap en de rol die de leidinggevende heeft bij de duurzame inzetbaarheid van zijn medewerkers. Maar daarnaast gaat het ook om vragen als: Wat maakt het leven de moeite waard en waar kom je je bed voor uit?’
Majella volgde de opleiding Vitaliteitskundige bij Chivo, kennisinstituut voor Vitaliteit. ‘Chivo ziet vitaliteit los van de fysieke leefstijl-aspecten. Dat betekent dat je ook aan je vitaliteit kunt werken en van je leven kunt genieten als je ziek bent. Dat vond ik heel interessant. Dan gaat het meer over de vraag hoe je ervoor kunt zorgen dat je ondanks je beperkingen toch voldoende zelfbeschikking ervaart. Want met voldoende zelfbeschikking kun je werken aan meer zingeving en meer energie, veerkracht en motivatie, ook op de langere termijn.
“Die theorie maakte mij duidelijk dat het twee gescheiden stukken zijn. Werken aan je gezondheid maar ook werken aan “skills for life” zodat je om kunt gaan met de uitdagingen van het leven en die zelfbeschikking kunt ervaren. Daar heb je voor een deel zelf invloed op. Een ander belangrijk deel ligt bij de organisatie en de leidinggevenden.’
De rol van de organisatie en leidinggevende
‘Als het gaat om de onderwerpen werkplezier en zingeving hoor ik veel collega’s die voorstander zijn van zelfregie. Daar ben ik het niet helemaal mee eens. Als medewerker heb je zeker een eigen verantwoordelijkheid, maar er zijn ook veel collega’s die geen andere keuzes durven maken, niet weten hoe of geen idee hebben wat de mogelijkheden zijn. En daar heeft de organisatie en de leidinggevende een belangrijke rol in.
Het is extra waardevol als een leidinggevende zelf het gesprek hierover aangaat, helpt te schetsen wat er kan en mag en dat te stimuleren. Ik zou leidinggevenden echt willen oproepen om dit te doen. Daarnaast kun je iets doen met je team of afdeling om meer zingeving te ervaren, bijvoorbeeld door het organiseren van een wandel- of fietschallenge voor een goed doel. Dat zorgt ook voor sociale verbinding en dus aan zingeving en werkplezier binnen het team.’
Meer zingeving
Deze periode van het jaar is een goede tijd om te reflecteren en vooruit te kijken. Wat kunnen collega’s doen om zelf aan de slag te gaan met zingeving?
Majella heeft een paar tips: ‘Je kunt jezelf heel praktisch een aantal doelen stellen waardoor jouw leven meer zin krijgt. Bedenk eens 5 – 10 kleine acties die je in de komende periode zou kunnen doen. Dingen voor een ander, zoals een buurvrouw helpen met boodschappen of een collega helpen met iets dat jou gemakkelijk afgaat etc. Dus iets wat je doet voor een ander, belangeloos. De ander is daarmee geholpen en daarmee dient het een groter doel. Hierdoor kun je meer zin geven aan jouw leven en meer voldoening ervaren. Een mooi voornemen om het nieuwe jaar mee in te luiden!’
Lees verder over Vitaliteit: Van zingeving naar werkplezier deel 2 met Cynthia Kluitmans.