Blog: Drie tips voor een goede combinatie werk en mantelzorg

Nieuwsbericht | 01-06-2023 | 09:16

Casus | Alex schraapt zijn keel en kan even niets zeggen. ‘Mijn vrouw is zwaar depressief. Ze is al vijf jaar geleden afgekeurd voor haar werk. We zijn met z´n tweeën, onze zoon woont in het buitenland. Sinds een paar maanden is mijn vrouw ook angstig. Ze durft niet meer naar buiten. Ik zorg voor alle boodschappen en ga met mijn vrouw mee als ze ergens naar toe moet. Van afspraken bij de huisarts of de kapper krijgt mijn vrouw paniekaanvallen. Ik doe het met alle liefde, maar ik sta er alleen voor en het kost me veel energie. Ik slaap al maanden slecht, voel me moe en ben er niet altijd bij met mijn hoofd. Hoe blijf ik overeind?’

Impact mantelzorg op het werk

Mantelzorg houdt in dat je zorgt voor iemand met wie je een persoonlijke band hebt. Het kan gaan om je partner, een familielid, een vriend, een kennis of een buur. Je bent mantelzorger als je hulp biedt aan een naaste die gezondheidsproblemen heeft. Je zorgt bijvoorbeeld voor iemand die langdurig ziek is, een lichamelijke of psychische aandoening heeft of hulpbehoevend is.

Mantelzorg ziet er voor iedereen anders uit. Sommige mantelzorgers zijn dagelijks bezig met zorg verlenen, anderen enkele uren per week. Uit onderzoek van Sociaal Cultureel Planbureau (2020) blijkt dat mantelzorgers gemiddeld wekelijks 7,4 uur hulp bieden gedurende 5,4 jaar. En dan komt de emotionele belasting er nog bij.

In Nederland zijn er circa vijf miljoen mantelzorgers. Dit aantal stijgt. We worden steeds ouder, de zorg kampt met personeelstekort, meer mensen werken en de pensioenleeftijd schuift op. Dit heeft tot gevolg dat steeds meer Nederlanders hun werk moeten combineren met zorg voor een naaste. Ook een op de vijf jongeren (tot 25 jaar) moet school, opleiding of studie combineren met zorgtaken thuis.

Op het werk combineert inmiddels één op de vier medewerkers het werk met mantelzorg. De meeste mantelzorgers (84%) kunnen werk en mantelzorg voldoende tot goed combineren, 16% slecht tot heel slecht.

Goede balans tussen werk en mantelzorg

Het zo goed mogelijk combineren van werk en mantelzorg is altijd maatwerk. Elke situatie is anders. Er is nooit één aanpak; soms zullen er aanpassingen nodig zijn. Drie tips:

1. Praat er zo vroeg mogelijk over met je leidinggevende
   Veel medewerkers delen hun zorgsituatie niet omdat ze bang zijn dat het een negatieve impact kan hebben op hun loopbaan, anderen willen collega’s niet belasten of werk en privézaken voor zich houden. Maar voorkom dat je in de knel komt. Met aandacht, begrip en meedenken in oplossingen van je leidinggevende kun je tijdig bijsturen. Dit loont voor iedereen. Uit onderzoek van Werk&Mantelzorg blijkt dat 8 op de 10 mantelzorgers, die samen met hun leidinggevende hebben gezocht naar oplossingen, hier tevreden over zijn. Je hoeft niet alles te delen maar leg wel uit dat je mantelzorger bent.
2. Denk na over wat jou kan helpen, zowel op je werk als bij je zorgtaken
   Zet op een rijtje van welke knulpunten je het meest last hebt en waar je behoefte aan hebt. Maatwerkoplossingen kunnen zijn: flexibiliteit in werktijd, -dag en -plaats, mogelijkheid om in bepaalde periodes meer of minder uren te werken, tijdelijk of permanent een andere functie of project, samen met iemand anders een functie delen, thuiswerken, bellen op het werk met thuis of met instanties, bereikbaar mogen zijn tijdens werktijd, tussendoor even naar huis kunnen en invloed op het werkrooster. Leg afspraken vast, evalueer regelmatig en pas aan wanneer nodig.
3. Zorg goed voor jezelf
   Als mantelzorger komt er veel op je af. Soms kun je daar wel wat hulp bij gebruiken om stress, overbelasting, ziekteverzuim en erger te voorkomen. M-Power, een initiatief van MantelzorgNL en Werk&Mantelzorg, is een online platform voor werkende mantelzorgers. M-Power staat voor Mantelzorg-power en voor ‘empoweren’: jezelf sterker maken. Met de powertest krijg je inzicht in of en op welk vlak je nog wat power kunt gebruiken. Niet iedereen heeft hetzelfde nodig. Drie waardevolle modules helpen je verder:

• Aan de slag op het werk (wettelijke regelingen, maatwerkoplossingen, gesprek met je leidinggevende en collega’s);
•  Aan de slag met jezelf (zorgen voor balans, tijd voor jezelf, grenzen stellen en hulp vragen, omgaan met veranderingen);
• Aan de slag met thuis (zorg regelen en delen, even vrijaf, geldzaken, wonen).