Neurodiversiteit als kracht

“Stel eens de vraag: wat heb jij nodig?” Ieder brein is uniek. Ben jij je bewust hoe jouw brein misschien anders werkt dan dat van jouw collega? En dat ieder daardoor andere kwaliteiten heeft? “Maak gebruik van neurodiversiteit op de werkvloer en zie de verschillende kwaliteiten van collega’s meer als kracht!” O&P Rijk-ers Wendy Simonse, adviseur diversiteit en inclusie bij Team Inclusiviteit en Tonny Vis, loopbaanadviseur bij team Loopbaan- en Talentontwikkeling, dragen deze boodschap graag uit binnen de Rijksoverheid.

Neurodiversiteit
Wendy Simonse (links) en Tonny Vis (rechts)

Vertel eens, wat is neurodiversiteit eigenlijk?

Wendy: “Het betekent dat de hersenen van mensen verschillend bedraad zijn en daardoor anders werken. Je kunt dit niet aan de buitenkant zien, maar het is wel belangrijk om rekening mee te houden op de werkvloer.”

Tonny: “Denk bijvoorbeeld aan mensen met een vorm van ADHD, Autisme, Hoogsensitiviteit, Hoogbegaafdheid of Introversie. Deze mensen behoren tot de groep ‘neurodivergenten’. Het zijn mensen die vallen buiten de ‘normgroep’. Zij hebben zich gedurende hun leven aangepast aan gewenst gedrag. Daardoor zie je niets aan ze, maar kunnen ze op de werkplek in veel gevallen niet helemaal zichzelf zijn.”

En wat hebben jullie met dit onderwerp?

Tonny: “Ik heb inmiddels expertise opgebouwd op het gebied van dit onderwerp en die zet ik in als loopbaanadviseur. Ik begeleid mensen die binnenkomen via bijvoorbeeld de Banenafspraak bij hun loopbaan, maar ook medewerkers die hoogbegaafd en/of hoogsensitief zijn. Ik kijk daarbij naar talenten en naar wat zij nodig hebben om zich goed te voelen op de werkvloer.”

Wendy: “Ik ben zelf introvert en ik vind het belangrijk dat vooral managers bij de overheid introversie meer als kracht zien. De hersenen van introverten werken anders dan die van extraverten, maar dat betekent zeker niet dat ze minder goed zijn in hun werk.”

Hoe vragen jullie aandacht voor neurodiversiteit op de werkvloer?

Tonny: “Bijvoorbeeld met dit artikel! Samen met team Diversiteit en Inclusie wil ik graag de boer op gaan om managers en HRM-adviseurs te helpen om meer gebruik te maken van de kwaliteiten van neurodiverse medewerkers. Daarnaast kunnen collega’s binnen het team van Loopbaan- en Talentontwikkeling bij mij terecht voor advies of om te sparren over dit onderwerp.”

Wendy: “In een vorige functie organiseerde ik bijvoorbeeld een workshop over neurodiversiteit en die liep storm. Er waren deelnemers die zelfs moesten huilen omdat ze de erkenning zo fijn vonden. Dat maakte dat ik het meer als een missie ben gaan zien om de kracht van neurodiversiteit onder de aandacht te brengen.”

Hoe kunnen managers dan bijvoorbeeld gebruik maken van de kwaliteiten van collega’s die ‘anders bedraad’ zijn?

Tonny: “Stel vragen aan jouw medewerkers zoals: ‘wat heb jij nodig om jouw werk goed te doen?’ Een mooie bijkomstigheid is dat als je als manager goed omgaat met neurodiverse collega’s, dan doe je het goed voor bijna iedereen. Zo’n vraag is voor iedereen fijn om te krijgen!” Nog een tip is het boek ‘Als alle breinen werken’ van Saskia Schepers. Zij geeft op basis van wetenschap en ervaringsverhalen handige adviezen over hoe om te gaan met neurodiversiteit op de werkvloer.”

Wendy: “Geef introverten in jouw team bijvoorbeeld de tijd om langer na te denken. Als je een nieuw project voorstelt in een vergadering, zeg dan dat mensen die geïnteresseerd zijn zich voor het eind van de week kunnen melden. Dit in plaats van meteen een antwoord te verwachten. En nog een belangrijke tip: neem niet alleen extraverte mensen aan of mensen die voldoen aan jouw eigen ‘norm’. Zij presenteren zich tijdens sollicitatiegesprekken misschien het spontaanst, maar dat zegt niets over hoe zij inhoudelijk hun werk aanpakken. Als team heb je zowel introverte al extraverte mensen nodig.”

Wendy, wat is als introvert zijnde jouw persoonlijke ervaring met werken bij de Rijksoverheid?

Wendy: “In het verleden hoorde ik vaak dat ik mijn successen meer zou moeten uitdragen en dat ik mezelf meer zou moeten laten horen in vergaderingen. Als ik dat zou doen, dan zou ik zelfs een hogere schaal krijgen. Maar dat past niet bij mij. Ik ben juist goed in de inhoud ingaan en in luisteren naar mensen. Bovendien zie ik wat er leeft. Inmiddels heb ik gelukkig een manager die mijn kwaliteiten wel ziet en waardeert.”

En hebben jullie ook tips voor collega’s die anders ‘bedraad’ zijn? Wat kunnen zij doen om zich prettiger te voelen in hun werk en hun kwaliteiten beter in te zetten?

Tonny: “Zoek je bijvoorbeeld een nieuwe functie, kijk dan goed naar wat past bij jouw kwaliteiten, interesses en jouw gebruiksaanwijzing. Houd je van de inhoud en van autonomie maar niet van teveel praten over koetjes en kalfjes, dan is dat bijvoorbeeld goed om kenbaar te maken tijdens jouw sollicitatiegesprek.”

Wendy: “Zorg dat je jouw eigen gebruiksaanwijzing deelt met je collega’s en manager  en geef aan wat jij nodig hebt! Ik kan bijvoorbeeld vaak thuiswerken. Dat maakt dat ik mijn werk in rust kan doen.”

Hoe voelen jullie jezelf in jullie eigen team?

Wendy: “Bij team Diversiteit in Inclusie voel ik me gelukkig helemaal thuis en worden mijn kwaliteiten gezien.”

Tonny: “Dat heb ik ook bij Loopbaan- en Talentontwikkeling! Het is wel een zoektocht geweest om op deze plek terecht te komen. Ik ben steeds meer mezelf en pas me minder aan dan vroeger. Daarbij voel ik me gewaardeerd om wie ik ben en wat ik doe.”