Interview Maurits Jacquet

Je vertegenwoordigt in de klankbordgroep het hele ministerie van Financiën. Hoe pak je dit aan?

"Binnen het ministerie is de expertise op het gebied van organisatie-inrichting, functies en functiewaardering schaars. Er zijn niet veel mensen die echt begrijpen wat er nodig is om een nieuw FUWA-systeem te bouwen en ook het abstractieniveau hebben om het systeem te toetsen op Rijksbrede toepasbaarheid. Binnen het ministerie van Financiën hebben we gezamenlijk een deelnemer gekozen voor de klankbordgroep en voor de ontwikkelgroep van FUWA-Rijk.

Ik heb als klankbordgroep-lid een groep binnen Financiën gevormd van O&P professionals uit elk organisatieonderdeel. Ik zie dit als mijn achterbangroep en ik deel de FUWA-Rijk info met deze groep en haal ook ideeën en meningen op die ik weer meeneem naar de klankbordgroep. En als er input voor de DGDB en FIN vertegenwoordiging in interdepartementale gremia nodig is zorg ik daarvoor".

Wat is / wordt de toegevoegde waarde van FUWA-Rijk denk je?

"FUWA-Rijk zal bijdragen aan een transparante weergave van de werkelijkheid. Op basis van de nu gedefinieerde meetkenmerken van een functie, kunnen we naar mijn idee straks de verhoudingen tussen functies beter uitleggen. Het systeem zal ook bijdragen aan een gevoel dat functies eerlijker gewaardeerd worden, omdat er veel meer aspecten in zitten zodat alle functiesoorten gedekt zijn (beleid, uitvoering, toezicht, onderzoek, bedrijfsvoering). Ik verwacht ook dat het iets minder een expert systeem wordt dan FUWASYS omdat het beter uitlegbaar is".

Wat zijn de grootste uitdagingen van het project FUWA-Rijk?

"De grootste uitdaging zit niet in de bouw, maar zit in het vervolg. Zowel in de (voorbereiding van de) besluitvorming als de implementatie zit de uitdaging. Het belangrijkste is dat de beslissers, het topmanagement en de directeuren O&P de consequenties accepteren van het invoeren van een nieuw functiewaarderingssysteem. Besluitvorming gaat niet alleen gaan over het ‘ja’ zeggen op een nieuw systeem, dat gevoelsmatig de rangorde van functies binnen het Rijk ‘weer goed zet’. Als je ja zegt tegen het systeem, zeg je ook ja tegen de consequenties die daarbij horen. Het zou mooi zijn als we daar ook een realistisch beeld bij hebben. Bij het ja zeggen tegen de invoering van FUWA-Rijk hoort ook dat je accepteert dat bijvoorbeeld alle topfuncties binnen het Rijk opnieuw gewaardeerd moeten worden omdat de verhoudingen anders niet opnieuw gezet worden. Als je ja zegt tegen een nieuw systeem vraagt dat een niet te
onderschatten inspanning, zeker voor de wat grote organisaties binnen het Rijk. Het zou mooi zijn als we van te voren de belangrijkste dilemma’s interdepartementaal met elkaar bespreken ter voorbereiding op de besluitvorming.

Het is goed dat de governance van de bouw van FUWA-Rijk gevormd wordt door een ontwikkel- en klankbordgroep, maar bij de voorbereiding op besluitvorming en de implementatie zijn vooral de interdepartementale commissies aan bod. Vanuit het projectteam wordt de communicatie richting ICOP en ICBR opgepakt. Ook komt er een ‘rondje langs de velden’ vanuit O&P Rijk|Organisatieadvies. Hier moeten deze dillemma’s op tafel komen te liggen en er moet tijd voor zijn om deze goed door te spreken, zodat FUWA-Rijk gaat leven binnen het Rijk. De rol van de klankbordgroep blijft hierdoor zuiver, namelijk het reflecteren op de inhoud zodat het systeem beter wordt".

FUWA-Rijk zet de verhoudingen tussen functies weer goed, de rangorde. Hoe leg jij uit aan managers en medewerkers dat het niet gaat om beloning?

"Ik krijg natuurlijk ook de vraag van mensen of we al weten welke functies er een schaal op vooruit gaan. Ik leg dan uit dat FUWA-Rijk bedoeld is om de verhoudingen tussen functies weer goed te zetten, zodat ze gevoelsmatig weer kloppen met hoe er maatschappelijk gedacht wordt over werk en de zwaarte van werk. En dat dat nog niets zegt over de hoogte van beloning.

Ik vind het vreemd dat mensen er bijna altijd vanuit gaan dat alles in de uitvoering een schaal omhoog moet. Er wordt nooit gezegd dat beleid misschien omlaag moet. Mensen denken in beloning en salarisschalen, maar dat is niet waar FUWA-Rijk over gaat. FUWA-Rijk gaat sec over de verhoudingen, over een nieuwe rangorde van functies binnen het Rijk.
Door de governance van de bouw van het systeem neer te zetten met een ontwikkel- en klankbordgroep is geregeld dat er vanuit een inhoudelijke onafhankelijke blik wordt gebouwd en niet uit te gaan van doelredeneringen, bijv. ‘uitvoering moet omhoog, dus stoppen we dat in het systeem’. We zijn echt aan het bouwen vanuit de inhoud en kijken in de kern naar welke aspecten van belang zijn om te waarderen in de grote diversiteit van functies die het Rijk kent".

Moet je expert zijn om in dit traject mee te draaien?

"In de ontwikkelgroep is het wel handig om inhoudelijk expertise te hebben, omdat je daar echt meewerkt aan het bouwen van een nieuw functiewaarderingssysteem. In de klankbordgroep hoef je niet perse expert te zijn. Soms is het juist beter om geen expert te zijn, omdat je dan een ander perspectief, een andere blik en andere ervaringen in kan brengen. Ik merk dat het projectteam FUWA-Rijk de klankbordgroep juist ook gebruikt om deze andere blik in te brengen. Dit vraagt meer om een abstract niveau van denken, een overkoepelende blik en gevoel bij de Rijksoverheid in brede zin".

Wat zou je lezers van dit artikel nog expliciet willen meegeven?

"Denk je nu: 'wat weet ik hier eigenlijk weinig van?' Of misschien wil je wel wat meegeven voor het verdere traject. Benader dan de mensen die in dit project participeren. Er is vast wel een klankbordgroep lid dichtbij te vinden".