Inspiratiewandelroute

De Kunst van het welzijn: van buiten naar binnen, een inspirerende wandeling door het Haagse Bos in Den Haag

Veel vaker buiten kantoor dan op het werk schieten oplossingen voor problemen te binnen, ontdek je verrassende perspectieven of kom je op nieuwe ideeën. Zittend aan je bureau is eigenlijk de minst geschikte plek en mind-set om geïnspireerd je werk te doen. We nodigen je uit om buiten even naar binnen te gaan en om tijd te nemen voor jezelf. Een andere omgeving zet de zintuigen aan en verfrist de geest. Buiten zijn helpt je om naar binnen te kijken. De natuur om ons heen is een fijne omgeving om te reflecteren op het eigen denken en handelen.

Om die reden heeft het Hannah Arendt Podium in samenwerking met Anne-Marie Stoffer (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), Maurice Pahladsingh (Rijksvastgoedbedrijf) en Ornella van de Ende (Alles Is Gezondheid) een inspirerende wandelroute door het Haagse Bos samengesteld.

De route brengt je op enkele mooie plekken in het Haagse Bos, nodigt je met behulp van filosofische vragen uit tot nadenken over werk en leven en verleidt je tot een ademhalingsoefening en gedichten. Dus kom uit die betonnen toren en haal inspiratie uit het bos.

Ademhalingsoefening

1. Ga ontspannen rechtop zitten of staan met je voeten stevig op de grond en een zachte glimlach op je gezicht.
2. Adem een keer diep in door je neus en zucht of adem in één keer uit door je mond. Je mag hierbij geluid maken.
3. Adem dan:
   • 4 tellen - diep en gelijkmatig in door je neus,
   • 4 tellen - houd je je adem in,
   • 4 tellen - gelijkmatig uit door je mond,
   • 4 tellen - houd je adem vast.
   • En begin weer opnieuw.
4. Herhaal de oefening 7 keer
5. Adem nog een keer diep in en uit.

Anna Enquist - Wandelaar

Wandelaar, stap van het pad. Hier is

niets te verlangen, te vrezen. Weet u

door tijds groene handlangers immer

beschermd en omvat. Hier is uw huis.

Kijk naar de duistere lei aan uw voet,

weg met uw griffels. Rimpelloos water

gaat u ontvangen, dulden, genezen.

Antonio Machado – Wandelaar

Wandelaar, je sporen

zijn de weg, en zij alleen;

Wandelaar, er is geen weg,

De weg ontstaat in het gaan.

Gaandeweg ontstaat de weg,

en als je omkijkt zie je het spoor dat

nooit meer betreden zal worden

Wandelaar, er is geen weg

slechts een schittering in de zee.

De Wilde Wandelpodcast

Al vanaf het vroegste begin blijkt de benenwagen het favoriete vervoermiddel van filosofen. Zo droeg Aristoteles bijvoorbeeld de bijnaam ‘de wandelaar’. Hij zou samen met zijn discipelen al schuifelend doceren in de zuilengalerij van zijn lyceum. En ook Socrates doolde regelmatig over de agora van Athene om marktbezoekers aan te spreken. Zowel de richting als de reden voor een wandeling zijn bij filosofen velerlei. Zo is Jean-Jacques Rousseau een echte solitaire slenteraar. In de laatste twee jaar van zijn leven werkte hij aan ‘Overpeinzingen van een eenzame wandelaar’. Hierin keerde hij de samenleving en het stadsleven de rug toe en ging hij op zoek naar de vrije natuur.

Immanuel Kant kuierde in de tegengestelde richting van Rousseau. Hij vermijdt de vrije natuur en maakt een dagelijkse wandeling door zijn geboortestad Königsberg, waarbij hij bewust door zijn neus ademde (hij vond dat gezond) en poogde niet te zweten (hij vond dat walgelijk). Je kon er de klok op gelijkzetten dat hij elke dag op dezelfde tijd langs je raam schreed. Daarom kreeg hij de bijnaam ‘de Köningsberger-klok’. Slechts tweemaal in zijn volwassen leven doorbrak hij zijn dagelijkse wandelroutine: bij het verschijnen van Rousseaus boek ‘Emile’ en bij het uitbreken van de Franse Revolutie. Een andere wandelfilosoof is Friedrich Nietzsche. Zodra hij niet bedlegerig was door ziekte, dan maakte hij lange bergtochten. De woeste bergkammen en -dalen nabij het Alpendorp Sils Maria waren zijn schrijfvertrek. Als hij schreef schuwde hij boeken en bibliotheken. Wie boeken leest, loopt louter door andermans gedachten. Bovendien is denken volgens Nietzsche geen zittende aangelegenheid. Het is geen kwestie van vooroverbuigen in je zetel en je kin op je vuist rusten, zoals ‘de denker’ van de beeldhouwer Rodin. Denken doe je al wandelend.

Ook de naam Søren Kierkegaard mag aan de lijst van wijsgerige wandelaars worden toegevoegd. Deze Deense filosoof schreef ooit: “Ik wandel mezelf weg van elke ziekte, en ik heb mijzelf mijn beste gedachten binnengewandeld”. Of neem de filosoof Walter Benjamin die stoned door de straten van Marseille stiefelde en dankzij zijn vreetkick een hoedenwinkel aanzag voor een patisserie. Het roken van hasj brengt hem als wandelaar in een euforische stemming, hij schrijft: “Je bewandelt dezelfde paden van het denken als altijd. Alleen lijken ze nu met rozen te zijn bestrooid.” Overigens zijn filosofen niet de enige die vol zijn wanderlust.

Ook de beroemde Britse bioloog Charles Darwin was een liefhebber. Elke dag liep hij, samen met zijn hond, vijf rondes om zijn landgoed Down House in Kent, om in stilte te mijmeren over zijn bevindingen. Om de tel niet kwijt te raken schopte hij na elke ronde een vuursteentje weg dat hij speciaal had klaargelegd aan het begin van zijn ‘thinking path’.

Hoe wandel jij eigenlijk, luisteraar?

Hsin Hsin Ming - Wijsheid

De grote weg is niet moeilijk

voor wie geen voorkeuren heeft.

Wanneer liefde en haat beide afwezig zijn,

wordt alles helder en onversluierd.

Maak je echter ook maar het kleinste onderscheid,

dan wijken hemel en aarde oneindig ver uiteen.

Wil je de waarheid zien,

wees dan nergens voor of tegen.

Het vergelijken van wat je bevalt met wat je niet bevalt,

is de ziekte van de geest.

Als je de diepste betekenis van de dingen niet begrijpt,

wordt je onontbeerlijke gemoedsrust onnodig verstoord.

De weg is volmaakt als onmetelijke ruimte

waarbinnen niets ontbreekt en niets overbodig is.

Werkelijk, omdat wij steeds weer het een aanvaarden en het ander afwijzen,

zien wij de ware aard van de dingen niet.

Leef noch verstrikt in uiterlijke zaken,

noch met een innerlijk gevoel van leegte.

Wees gelijkmoedig binnen de eenheid van alle dingen

en zulke onjuiste denkbeelden verdwijnen vanzelf.

Als je probeert activiteit tot rust te brengen om tot passiviteit te komen,

zal juist je poging daartoe je met activiteit vervullen.

Zolang je of tot het een of tot het ander overhelt,

zul je nooit eenheid kennen.

De Hsin Hsin Ming is een bekende zen-tekst, geschreven door Sosan Zenji, die in 606 overleed.

Rutger Kopland – Enkele andere overwegingen

Hoe zal ik dit uitleggen, dit waarom

wat wij vinden niet is

wat wij zoeken?

Laten we de tijd laten gaan

waarheen hij wil,

en zie dan hoe weiden hun vee vinden,

wouden hun wild, luchten hun vogels,

uitzichten onze ogen

en ach, hoe eenvoud zijn raadsel vindt.

Zo andersom is alles, misschien.

Ik zal dit uitleggen.

Rutger Kopland - Terug naar de Natuur (fragment)

Er was een man,

ik zeg niet wie hij was,

die hield van de natuur,

althans dat dacht hij,

want hij had gehoord dat daar zoveel te vinden was,

de stilte,

vrijheid,

blijheid

en jezelf en zo.

Genoeg in elk geval

om daar eens heen te gaan.

Thich Nhat Hanh - Er drijft een Wolk in dit Vel Papier

Als je dichter bent, dan zie je duidelijk dat er een wolk drijft in dit vel papier. Zonder wolk is er geen regen; zonder regen kunnen de bomen niet groeien; en zonder bomen kunnen we geen papier maken. De wolk is nodig voor het bestaan van het papier. Als de wolk er niet is, kan dit vel papier er ook niet zijn... Als we nog dieper in dit papier kijken, kunnen we er zonneschijn in zien. Als de zon er niet zou zijn, kan het bos niet groeien... En zo weten we dat er ook zonneschijn in dit vel papier is. Als we nog langer kijken, kunnen we de houthakker zien die de boom velde en hem naar de fabriek bracht waar hij omgevormd werd tot papier. En we zien de tarwe. We weten dat de houthakker niet kan leven zonder zijn dagelijks brood en daarom is de tarwe die zijn brood werd, eveneens in dit vel papier. En ook zijn vader en zijn moeder zijn in dit papier... Als we nog dieper kijken, zien we dat we er ook zelf in zijn. Dat is niet zo moeilijk in te zien: wanneer we naar een vel papier kijken, wordt het vel een deel van onze waarneming... We kunnen dus zeggen dat alles hier is, in en met dit vel papier. Er is niets aan te wijzen dat niet hier is - tijd, ruimte, de aarde, de regen, de mineralen in de bodem, de zon, de wolk, de rivier, de warmte... Dit vel papier bestaat omdat al het andere bestaat.

Kees Torn - Vlinder

Er is wel eens een vlinder op m'n vinger neergestreken

Het was er net zo een als op de kaft van Papillon

Ik heb het kleine wonder bijna ademloos bekeken

Dat op m'n eigen hand zichzelf ontvouwde in de zon

Wat lomp was alles bij die broze vlinder vergeleken

En net zat ik me af te vragen of je meten kon

Hoe breekbaar iets kan worden zonder werkelijk te breken

Toen hij weer aan zijn wilde dansje met de wind begon