Talent in beeld: ‘Aan de bak, sleutelen aan je baan’

Hoe werkt dat in de praktijk, baansleutelen?

Emile: ‘Met baansleutelen, oftewel jobcraften, pas je kleine veranderingen in je werk toe waardoor je meer werkplezier krijgt. Ook je werkdruk wordt minder. Indirect draagt het zelfs bij aan de wens om te blijven werken en zelfs langer door te werken. Mijn onderzoek aan de Open Universiteit bevestigt dit beeld over jobcraften*. Sleutelen aan je baan levert echt wat op. Voor medewerkers, maar ook voor de werkgever. Mensen die plezier in hun werk hebben, zijn immers duurzaam inzetbaar. Daarom zeg ik tegen werkgevers: geef je medewerker de ruimte om aan de slag te gaan met baansleutelen. En tegen medewerkers zou ik willen zeggen: Focus op je talenten en de dingen die je leuk vindt en waar je goed in bent. Zo kun je je baan vormen en verrijken. Aan de bak, sleutelen aan je baan.’

Kun je een voorbeeld geven?

Emile: ‘Jazeker. Ik heb een voorbeeld uit mijn eigen werkpraktijk. Het leek mij bijvoorbeeld heel leuk om podcasts te maken. Ervaring had ik niet. Ik kreeg er de ruimte voor en heb nu een eigen HR-podcast reeks en maak podcasts ter ondersteuning van ons recruitment. Zo werven we kandidaten en lichten via podcasts de context van een vacature toe. Dit heeft een positief effect op de employer branding en het aantal sollicitanten, maar ook op mij. Je kunt meer taken hebben, doordat je een taak erbij neemt, en toch minder werkdruk ervaren. Door de focus te leggen op de taken die je leuk vindt om te doen.’

Jullie verzorgden de training ‘Sleutelen aan je baan’ binnen de gemeente Lingewaard. Hoe zag dat eruit?

Emile: ‘De training* ontwikkelde ik tijdens mijn onderzoek aan de Open Universiteit. Samen met Diana verzorgden we elf trainingen binnen de gemeente. We leren mensen hoe ze hun baan leuker kunnen maken. Hoe ze vanuit hun eigen wensen en mogelijkheden invloed kunnen uitoefenen op hun werk.’

Diana: ‘De training bestaat uit drie workshops. In de eerste workshop maken de deelnemers hun taken inzichtelijk. Wat ben je nu allemaal aan het doen? Wat geeft mij en wat kost mij energie? Hoeveel tijd ben ik kwijt aan mijn werkzaamheden? Aan de hand van dit overzicht beslis je aan welke taken je gaat sleutelen. Vervolgens ga je in de tweede workshop daadwerkelijk aan de slag. En in de laatste workshop kijken we hoe het proces verliep. Wat is gelukt, waar liep je tegenaan en wat heb je nodig om het vast te houden? We proberen onze deelnemers vooral de techniek te leren zodat ze zelf aan de slag kunnen en regie behouden.’

Hoe sleutelen de collega’s aan hun baan?

Diana: ‘Ze kunnen bijvoorbeeld taken toevoegen of juist weghalen van hun takenpakket. “Ik pak projecten op die niet tot mijn primaire takenpakket behoren, dat geeft mij juist energie.” Of: ‘Ik stoot taken af door deze te ruilen met een collega die er wél energie van krijgt” Maar de oplossing kan ook in een andere hoek liggen. Zo gaf tijdens de training een collega die piketdiensten draait aan dat ze daar mee wilde stoppen. Door angst en stress had ze het gevoel dat ze niet kon omgaan met een noodsituatie. Tijdens haar terugkomdag van de training kwam de noodzaak voor goede begeleiding aan bod. We hebben een hele simpele oplossing bedacht als het meedraaien met een andere collega die piket heeft. De angst voor de piketdienst verdween.’

Hoe zijn de reacties van de collega’s die met baansleutelen aan de slag gingen?

Emile: ‘Negentigprocent van de deelnemers is erg positief. Ze zijn blij dat ze de training aangeboden kregen vanuit hun werk. We horen dat collega’s meer plezier en minder werkdruk ervaren. Zelfs mensen die weg wilden, besloten om toch te blijven. Een kleine wijziging in je werk kan grote gevolgen hebben voor jouw werkplezier. En zelfs dus voor het personeelsbehoud.’

Diana: ‘Sommige oplossingen zijn heel simpel. Pas als je bewust sleutelt aan je baan krijg je hele andere oplossingen die je van nature niet had bedacht. Uiteindelijk heeft iedereen er iets aan. Bij de een is het klein en voor de ander life changing.’

Wat drijft jullie?

Emile: ‘Ik vind de gedragsverandering bij collega’s mooi om te zien. Ze hebben weer plezier in hun werk en willen tot hun AOW door blijven werken. Ik gun ze dat plezier. Mooi dat we dit mogen faciliteren.’

Diana: ‘Ik zie dat veel mensen werk doen omdat het zo is ontstaan. Op het moment dat je ze laat inzien dat ze daar invloed op hebben, krijg je hele andere mensen. Ik vind het mooi om daaraan bij te dragen.’

Waar zit de uitdaging?

Emile: ‘Hoe hou je het vast? Ik vergelijk het met autorijden. Je moet het wel blijven doen om het niet te verleren. Bij baansleutelen moet je de instrumenten die je krijgt ook blijven toepassen. Je moet het structureel aandacht geven. En wil je dit een succes maken dan is het mooi om van individueel craften naar teamcraften te gaan. Hoe zet je met je team talenten in?’

Diana: ‘Het zou jammer zijn als de training beperkt blijft tot de gemeente Lingewaard. Het zou juist mooi zijn als het verder wordt opgepakt. Wat doet jouw organisatie om het werkgeluk te verhogen? Ik denk graag met jullie mee.’

Emile: ‘Wat ik mensen nog zou mee willen geven als tip: Volg altijd een training jobcraften. Het is een preventieve training waar je in de toekomst altijd baat bij hebt.’

De menselijke maat terug in het vormgeven van werk Thijs Winthagen werkzaam als HRM’er bij de gemeente 's-Hertogenbosch en zelfstandig ondernemer onder andere voor de Baaningenieurs over teamcraften: ‘Teamcraften heeft als voordeel dat je van alle teamleden een overzicht krijgt van wie welke taken doet, hoeveel tijd iemand daar aan besteedt, en of iemand energie krijgt van deze taken of juist niet. Hierdoor begrijp je elkaar beter en kun je helpen, overnemen of andere aanpassingen in teamverband doen. Uitgangspunt is dat het voor iedereen leuker wordt. Teamcraften is belangrijk omdat de eisen die aan het werk gesteld worden voortdurend veranderen. Hoe vaak staan we daar nou echt goed bij stil? Met teamcraften heb je een methode om dat periodiek te doen en te koppelen aan individuele ontwikkelwensen. We zijn gewend mensen aan werk aan te passen, maar we kunnen dus ook werk aan mensen aanpassen, en dat op teamniveau. Daarom ben ik voorstander van: de menselijke maat terug in het vormgeven van werk!’

*Emile van Nassau deed onderzoek naar de Invloed van jobcrafting bij werkenden in de categorie deskundigen van 50 jaar en ouder op werkdruk, werkplezier en houding over langer doorwerken bij de gemeente Lingewaard. *De training ‘Sleutelen aan je eigen baan’ is gebaseerd op het boek Mooi werk van Mark van Vuuren & Luc Dorenbosch

Dit is een zesde artikel uit de serie Talent in Beeld. Talent in Beeld is een initiatief van de interdepartementale werkgroep Talentgericht Werken Rijk (een samenwerking van ministeries, DGDOO en O&P Rijk Loopbaan- en Talentontwikkeling). Door te werken vanuit talenten van medewerkers wordt bijgedragen aan een vitale werkomgeving. Het leidt bewezen tot meer werkplezier, meer resultaat en grotere inzetbaarheid. Sinds 2019 zet Talentgericht Werken Rijk zich in om het werken en denken vanuit talenten van medewerkers rijksbreed verder te brengen. Meer weten? Voor vragen of meer informatie kun je mailen naar de secretaris van de werkgroep: talentgerichtwerkenrijk@minjenv.nl. Wil je meer weten over de interdepartementale werkgroep Talentgericht Werven en Selecteren? Stuur dan een e-mail naar tgw&s@rijksoverheid.nl

Zie ook de eerder verschenen interviews, die we o.a. op de website van Organisatie en Personeel Rijk publiceerden:

Talent in beeld: ‘Ik ga stagelopen om meer uit mijn talent te halen’

Talent in beeld: Wat zou je willen durven?

Talent in Beeld: Justid traint medewerkers in het ontdekken van hun talenten

Investeer in je medewerkers, dat is je kapitaal

Talent in beeld: ‘Geef talent de ruimte, dan volgt de match vanzelf’