Weblogbericht | 08-12-2022

Xella?

De Hoge Raad deed deze uitspraak in een zaak waar Xella één van de partijen was, daarom noemen we deze zaak de Xella-beschikking. Deze werkgever weigerde het dienstverband te beëindigen en een transitievergoeding te betalen ondanks het verzoek van de medewerker. Als een werknemer bij je komt met een verzoek tot beëindiging van het dienstverband na 104 weken arbeidsongeschiktheid met toekenning van de transitievergoeding noemen we dat in de juristenmond een Xella-verzoek.

Hugo is accountmanager bij UWV en richt zich op het verbeteren van de dienstverlening van het UWV aan werkgevers. Via klankbordgroepen gaat hij in gesprek met werkgevers over de dienstverlening van UWV. Sabine Nieuweboer van het Kennispunt Sociale Zekerheid is namens de werkgever Rijk één van de deelnemers aan de UWV-klankbordgroepen. Onze andere gesprekspartner is Brandon Grippeling. Hij is beleidsadviseur bij UWV en houdt zich o.a. bezig met compensatieregeling transitievergoeding (CRTV).

We vuren de eerste vraag op beide heren af: Staat een aanspraak op loondoorbetaling na 104 weken het honoreren van een Xella-verzoek van de werknemer bij het Rijk in de weg?

Sabine licht de vraag toe: “Het Rijk is een vreemde eend in de UWV bijt. Omdat wij na 104 weken arbeidsongeschiktheid – ook als de werknemer helemaal niet werkt vanwege zijn ziekte -  70% van het loon blijven doorbetalen.
Ze geeft deze casus als voorbeeld: “Iemand heeft een slapend dienstverband. Dat wil zeggen, de medewerker is langer dan 104 weken ziek, hij werkt niet meer maar er is ook geen beëindiging van de arbeidsovereenkomst afgesproken. In het bedrijfsleven gaat het salaris dan doorgaans naar nul en dan komt meestal vanzelf het verzoek van de medewerker om het dienstverband te beëindigen. Maar bij het Rijk is dat net andersom. Wij blijven 70% doorbetalen. Wij willen dan doorgaans wel het dienstverband aanpassen naar een kortere arbeidsduur of beëindigen, maar heeft de werkgever dan wel recht op de compensatie transitievergoeding? Krijgen we als werkgever de transitievergoeding terug van UWV?

Brandon: “Op zich staat die verlengde loonbetaling een Xella-verzoek niet in de weg. Zo’n verzoek is iets tussen werkgever en werknemer. Het UWV kijkt of de medewerker twee jaar ziek geweest is, of hij wegens ziekte uit dienst gaat en of er een transitievergoeding verschuldigd is. Dat zijn de hoofdvoorwaarden die gelden voor compensatie. Als daaraan is voldaan, staat er nagenoeg niks in de weg om tot compensatie over te gaan. 

Onze volgende vraag is of het daarbij uitmaakt of er wel of geen re-integratiemogelijkheden zijn? Wordt dat getoetst in het kader van de CRTV?

“Nee” antwoordt Brandon, “dat toetsen we niet. We toetsen dat wel bij een ontslagverzoek maar niet in het kader van deze regeling. Wij kijken ook niet of de werkgever meer had moeten doen aan de re-integratie. Of dat de werknemer niet had moeten meewerken aan een ontslag in verband met re-integratiemogelijkheden. 

Wij kijken wel in het dossier (voor zover dat kan) of er echt sprake is van ziekte. Als werkgever en werknemer met elkaar afspreken om uit elkaar te gaan vanwege arbeidsongeschiktheid maar die ‘ziekte’ blijkt alleen uit één zinnetje in de VSO dan is dat op zich wel ietwat mager. Dan kijken we wel of er ooit een ziekmelding is geweest bij het UWV”. 

Als er in bovenstaand geval dus gecompenseerd wordt, gaat het dan om een volledige vergoeding?

Brandon zegt lachend: “Dat is altijd een tricky vraag. Volledig dat gaat nogal ver. In algemene zin mogen werkgever en werknemer zelf weten wat ze met elkaar afspreken. Zeker als dat via een VSO gaat. Al betaalt de werkgever bij wijze van spreken 10 miljoen, dan hebben wij als UWV vanuit de CRTV daar geen oordeel over. Op professionele basis welteverstaan. Persoonlijk vinden mensen er natuurlijk altijd wat van”, zegt hij gekscherend. 
“Wij kijken naar wat de werkgever aan transitievergoeding had moeten betalen op basis van de regelgeving. In onze toekenningsbrief staat wat de uitkomst van onze berekening is. Dat zetten we af tegen wat hij daadwerkelijk heeft betaald en de laagste van de twee is wat wij compenseren. Dus als de werkgever méér betaalt dan waar de werknemer recht op heeft compenseert het UWV alleen het bedrag waar echt op is. Betaalt de werkgever minder, dan compenseert het UWV alleen het bedrag dat daadwerkelijk is betaald.

Maar volledig compenseren, nee. Als het Rijk het derde ziektejaar doorbetaalt en daarna pas het dienstverband beëindigt, dan compenseren wij dat derde ziektejaar niet. Wij kijken naar twee jaar wachttijd, vanaf de eerste ziektedag”. 
Sabine: “Ook als er een loonsanctie is”? Brandon: “Ja, want wij betalen de loonsanctie niet. Het peilmoment is echt na twee jaar ziekte”. 

Sabine stelt nog een casus aan de orde waarbij een werknemer kort voor zijn AOW-datum een Xella-verzoek doet. 

Sabine: “Stel een medewerker krijgt vanaf 2 maart AOW. Als ik deze persoon op 1 januari ontsla, met 45 dienstjaren dan krijgt hij of zij een X-bedrag mee. Wordt dat bedrag dan gecompenseerd? Of zegt het UWV dat is te kort voor de AOW-leeftijd’”.
Brandon: “Nee, wij kijken niet of het kort voor de AOW-leeftijd is. Wij kijken naar wat de reden voor ontslag is. Als dat is wegens pensioneren dan is er geen recht op transitievergoeding. En ook niet op compensatie. In theorie is het zelfs zo dat als het ontslag slechts één dag voor de pensioenleeftijd is, de reden van beëindiging ziekte is en het na twee jaar ziekte is, dan gaat UWV gewoon tot compensatie over”.
Brandon ziet dat wij bedenkelijk kijken. Hij begrijpt dat heel goed en legt daarom uit: “Stel dat UWV één dag te kort vindt, wat is dan wel de grens? Welke grens stellen we? Dan belanden we steeds in een discussie. Wij houden ons dus aan de regels: wat is de reden van beëindiging en heb je je pensioenleeftijd nog niet bereikt. Als dat de situatie is, dan staat niets ons in de weg om tot compensatie over te gaan.

We zijn bij onze laatste vraag en die gaat over van de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep over slapende dienstverbanden die vóór 2015 zijn gestart.

Sabine: “Er is een uitspraak van de Centrale Raad over slapende dienstverbanden. Waarbij de laatste 104 weken voor 2015 liggen, dus voordat de compensatieregeling wettelijk is vastgelegd. Kan je vertellen hoe het UWV daarmee omgaat? Als je nu zo’n ontslag doet wegens ziekte terwijl het slapende dienstverband al voor 1 juli 2015 is ontstaan. Heb je dan recht op compensatie of niet? En voor ons, de Rijksoverheid, gaat het dan met name om medewerkers van wie de wachttijd van 104 weken voor 1-1-2020 afliep, omdat wij toen nog geen transitievergoeding verschuldigd waren”. 

Brandon antwoordt dat hij  samen met zijn collega’s van het Juridisch Kenniscentrum van het UWV een notitie heeft geschreven hoe deze uitspraak uitgelegd moet worden. Op basis van deze notitie ligt er nu een nota richting de Minister voor de besluitvorming. Op deze besluitvorming wordt gewacht. Vandaar dat hij daar op dit moment niet verder op in kan gaan. We komen hier in een later weblog zeker op terug. Dus hou ons in de gaten!

Over het geld

We hebben veel over geld gesproken. Hugo: “In het kader van dit onderwerp is het volledig om te vermelden hoe de financiering van de compensatieregeling geregeld is. De regeling wordt gefinancierd vanuit het Algemeen arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof). Via de sociale premies dragen werkgevers bij aan dit fonds, dus uiteindelijk financieren alle premieplichtige werkgevers de CRTV. 
Sabine: “Draagt de werkgever Rijk daar ook aan bij? Aangezien wij eigen risicodrager zijn? Hugo: “Ja, iedereen draagt bij”.

Sabine heeft toch nog een afsluitende vraag over het aanvraagproces. 

Sabine: “Soms vragen jullie stukken op die het UWV in principe al heeft. Hoe zit dat? Dat voelt soms als een frustratie”. Brandon is het met Sabine eens, en noemt het een omgekeerde spagaat. “De ene medewerker van het UWV mag niet in het dossier van de ander kijken. Dit staat natuurlijk op gespannen voet met de wet ‘eenmalige uitvraag’ en de AVG-bepalingen. Dit werkt zichzelf enorm tegen. En natuurlijk begrijpen we dat we een werkgever niet twee keer om dezelfde stukken moeten vragen. Maar als de uitkeringsdeskundige vanwege AVG-bepalingen niet in het dossier mag, tsja. Dat heeft dan met de AVG te maken en niet dat wij niet willen meewerken. Wet- en regelgeving werkt in deze dus tegen.”

Binnenkort meer!

Het is een mooi gesprek, waarin we over en weer veel van elkaar te weten zijn gekomen. Er is nog veel meer te delen. Niet alleen over de besluitvorming rond dienstverbanden die wegens ziekte zijn beëindigd, maar waar de wachttijd voor 1-1-2020 was geëindigd. Ook wordt binnenkort duidelijk wat de gevolgen zijn van de afwijkende WIA-keuring voor 60+ers. We hebben afgesproken elkaar binnenkort weer te ontmoeten voor een vervolg interview. Blijf onze website en nieuwsbrief dus volgen!

Meer informatie

Wil je meer informatie over dit onderwerp? Je huisjurist helpt je graag verder! Of stuur een e-mail naar PostbusSocialeZekerheid@minbzk.nl.